Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017

O Mike Kelley προσπαθούσε πάντα να επιστρέψει



Καθώς μεγαλώνω κάποιες συμπτώσεις δεν μου μοιάζουν καθόλου τυχαίες. Ή, για να βελτιώσω το νόημα της προηγούμενης πρότασης, οι πράξεις μου χαρακτηρίζονται συνεχώς από ένα μικρότερο ποσοστό τυχαιότητας. Καταστάσεις, νοήματα και σκέψεις συνδέονται χρονικά και χωρικά, συχνά προς κατάπληξη μου, η οποία βαίνει μειούμενη καθώς κάθομαι να τα αναλύσω. Την ίδια μέρα που αποφάσισα, επιτέλους, να επισκεφθώ την έκθεση του σπουδαίου Mike Kelley στο Μουσείο Κυκλαδικής, μετεφηβικά μου ακούσματα πήραν ξανά τη θέση τους στο πικάπ. DNA και Joy Division μετά από πολύ καιρό. Επέστρεφα και εγώ σε ήχους οι οποίοι συνοδεύονταν από εικόνες, μυρωδιές, και περασμένα συναπαντήματα.

Το πολιτισμικό background του Mike Kelley μου ήταν πάντα απόλυτα κατανοητό. Το μετά τα 60's underground, το πανκ, η καλιφορνέζικη εναλλακτική κουλτούρα (τόσο κοντά στην απύθμενη γκλαμουριά του Hollywood) και, αργότερα, το hardcore γύρω από ένα κύκλωμα εναλλακτικών και indie καλλιτεχνών. Έχω περιγράψει ξανά (δες εδώ) τη σύνδεση του Kelley με τους Sonic Youth, το seminal Dirty των ιδίων με τα έργα του Kelley. Αυτό που μου συνέβη ήταν πως μέσω εκείνου του άλμπουμ -και της μανίας μου να μελετώ με λεπτομέρεια το artwork- ήρθα, ίσως για πρώτη φορά σε άμεση και πλήρη επαφή (εικόνες και ήχοι σε ένα συντεταγμένο σώμα) με τον κόσμο της εναλλακτικής contemporary τέχνης.

Δεν θα ήθελα να αναφερθώ  σε αυτό, όμως. Δεν με ενδιαφέρει. Και ο ίδιος ο Kelley δεν ανήκε επακριβώς σε αυτό τον κόσμο. Η όψη του ως ένας άλλος nerd έτοιμος να εκραγεί στο άκουσμα μια κιθάρας ή μιας μπασογραμμής μου ήταν εξαιρετικά οικεία. Την είχα δει κάμποσες φορές σε συναυλίες ή στα διάφορα, λίγα, στέκια που η ηλικία μου επέτρεπε να πηγαίνω. Έχω μπει, πλέον, σε πλήρες mode επιστροφής, το 'χω ανάγκη και το ξέρω.

Η συγκίνηση που μου προκάλεσαν τα δεκαεφτά έργα ήταν ευθέως ανάλογη με τους πολλαπλούς κόσμους των οχτώ φωτογραφιών του Ah...Youth! που οι S.Y. επέλεξαν τότε (σε άλλη μία έξυπνη και μοντέρνα επιλογή από την πλευρά τους). Τα κοίταξα και τα ξανακοίταξα στην έκθεση, αυτή τη φορά με τα μάτια του ενήλικα. Δεν ξέρω ποια μάτια βλέπουν καλύτερα όμως. Εδώ να πω, πως ένα από αυτά τα έργα κόσμησε δις ως στάμπα κάποιο t-shirt μου...

Ο κόσμος του Mike Kelley δεν μου ήταν σαφής τότε. Στις αισθήσεις του έφηβου η νοσταλγία δεν είναι προτεραιότητα, αποτελεί σχεδόν παράλογη παρασπονδία. Στο τώρα μου, όμως, με ένα πρόσφατο θάνατο να αποτελεί ασήκωτη μονιμότητα, η διαδικασία της επιστροφής είναι κάτι το τρέχον και υπαρκτό. Πίσω από αριστουργηματικά εικαστικά έργα του όπως το Girl ή το Empathy Displacement: Humanoid Morphology διακρίνω μια επίθεση στο τώρα, κάτι σαν μια κραυγή με την ελπίδα πως αυτή θα οδηγήσει σε ένα παρελθόν ιδανικό ή ακόμη χειρότερα εξιδανικευμένο. Γιατί πέρα από τη μεγάλο συγκινησιακό φόρτο τα έργα του μου μοιάζουν ως μια απελπισμένη κραυγή-προσπάθεια για επιστροφή. Καλοδεχούμενη στο τώρα μου.

Πίσω από τις, συγκινητικά  διεστραμμένες λούτρινες συνθέσεις του, κρύβεται η προσπάθεια ενός ενήλικου να ανά-συνθέσει τον παιδικό του κόσμο, να τον προκαλέσει, να ανοίξει μέσα από αυτές μια νέα πόρτα ώστε να γυρίσει σε αυτόν, στην αληθινή σου πατρίδα Mike Kelley. Και, γελάω όπως θα γέλαγες και εσύ, αναλογιζόμενος ότι η πλειοψηφία των έργων ανήκει σε αυτό το σίχαμα και μεγάλο συλλέκτη μοντέρνας τέχνης (πρώην πρόεδρο του Σ.Ε.Β. by the way) Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Αλλά το ήξερες και εσύ καλά, πολλά δεν ήταν και δεν είναι όπως τα θέλουμε. Ίσως για αυτό, τουλάχιστον, επέλεξες εσύ τον τρόπο της αποχώρησης σου, ας την πούμε αυτοκτονία.

Στα δικά μου μάτια, το έργο του Kelley, ένα μικρό μέρος του οποίου θαυμάζουμε στη συγκεκριμένη έκθεση, αποτελεί απόδειξη ενός σπουδαίου σύγχρονου καλλιτέχνη, γειωμένου σε μια από τις σημαντικότερες υποκουλτούρες του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, του rock n' roll. Όπως και στην ίδια τη μουσική, αξίζει να ξύσεις το πρώτο στρώμα επιθετικότητας και ιονίζουσας ενέργειας για να βρεις από κάτω αγάπη, ελευθερία, πάθος και την ανάγκη εκπλήρωσης της Ουτοπίας. Αυτής που έψαχνε και ο Mike Kelley με μια μανία που με κάνει να τον αγαπώ ακόμη περισσότερο και να ελπίζω ακόμη παραπάνω πως και εγώ, κάποτε, θα βρω τη δική μου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου