Τετάρτη 8 Ιουνίου 2016

Το '68, η αντικουλτούρα και τα χωρικά και αισθητικά ταξίδια της



Απασχολώντας το μυαλό μου με τις δονήσεις όσων (και ήταν πολλά) ονομάστηκαν αντικουλτούρα, βρέθηκα σε έναν κυκεώνα σκέψεων, αναπολήσεων, ακουσμάτων και εικόνων. Έχοντας αφορμή ένα project που ευελπιστώ πως θα ευοδωθεί, χάωσα το μυαλό και το πληκτρολόγιο μου με όλα αυτά που μοιάζει να έφτασαν σε ένα κάποιο peak τους στο 1968. Ίσως και όχι αλλά η αριθμολαγνεία μου με βοήθησε να ξεδιαλύνω τα χαμό.
Ο άλλος καθοριστικός παράγοντας ήταν τούτο δω το άλμπουμ, του οποίου το εμπύρετα μινιμάλ εξώφυλλο απολαμβάνεις-θέλω να ελπίζω...-στην εικόνα που βλέπεις. Μιλώντας για την αντικουλτούρα, δεν θα αποτολμούσα ποτέ να προσπαθήσω να ορθώσω το ανάστημα μου και τις γνώσεις μου, μπροστά σε όσα έχουν γραφτεί ως τώρα και συνεχίζουν να γράφονται όπως τα ολόφρεσκα και θαυμάσια Beyond Jazz: Plink,plonk and scrarch του Trevor Barre για τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό στην Αγγλία των 60's και το  Into the maelstrom: Improvisation and the dream of Freedom before 1970 του σπουδαίου David Toop. Και τα δύο αυτά βιβλία, μέσω της μουσικής, πραγματεύονται το πραγματικό επίδικο πίσω από τον περιοριστικό όρο αντί. Την αναζήτηση, το μόχθο, την κόντρα με την αδυσώπητη πραγματικότητα προς την Ουτοπία της ελευθερίας.
Η δική μου αφορμή, το δικό μου μικρό βασίλειο μέσα από το οποίο μπορώ να εκφραστώ είναι αυτό το άλμπουμ το οποίο-ω εκ του θαύματος της σύμπτωσης!-βρίσκεται χρονικά μέσα στα πλαίσια των δύο παραπάνω, εκφράζει και εκφράζεται (από) την εποχή του και δεν θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί κάπου αλλού και κάποτε αλλού.
Πίσω από το εκφραστικά απλό εξώφυλλο κρύβεται ο συμβολισμός των διαδρομών ενός μυαλού το οποίο έχει, πλέον, πλήρως απελευθερωθεί. Και το έχουν απελευθερώσει, για να θυμηθώ εδώ το peak που έλεγα προηγουμένως, σκέψεις, γραπτά, πειραματισμοί με ναρκωτικά, βιβλία, οδομαχίες, ένοπλες συγκρούσεις, καταστασιακές δηλώσεις. Ξαναθυμίζω, μιλάω για το 1968. Όσο δηλωτικά ήταν τα φευγάτα ψυχεδελικά εξώφυλλα των ακόμη-κάτω-από-την-επίδραση-του-Barrett Pink Floyd της εποχής άλλο τόσο παιχνιδιάρικα επαναστατικό είναι και αυτό. Την ίδια χρονιά οι Velvet δημιουργώντας, ίσως, το σημαντικότερο rock n' roll άλμπουμ από την αβάντ γκαρντ ναρκωμένη ματιά τους, δεν χρειάζονταν παρά ένα μαύρο εξώφυλλο για τη δημιουργία τους, ενώ οι Beatles ένα απλό άσπρο  για το δικό τους.To In C του Terry Riley δεν είναι τίποτα περισσότερο από απλές γραμμές πάνω σε μια faux post-ψυχεδελική εικόνα. Βρισκόμαστε, όμως, στο 1968 και οι συγκλίνουσες συνισταμένες είναι πολλές περισσότερες.
Το όνομα Instant Composers Pool επιθυμεί όχι να κρύψει αλλά να φανερώσει τις επιθυμίες τους. Σκέψεις και πρακτικές εκρηκτικές, ποτισμένες στον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό και επιθετικά διατυπωμένες απέναντι σε ένα όρο (composer) δηλωμένα μέρος του establishment. Εδώ κολλάει δυνατά το αντί. Πέρα από τη χρονική πορεία των γεγονότων ακόμα και οι καταγωγές των παρόντων σε αυτή την ηχογράφηση ασκούνται σε μια πορεία κατάργησης των συνόρων, μια κεντροευρωπαϊκή απάντηση σε όσα συνέβαιναν (και θα συνέχιζαν να συμβαίνουν για μερικά χρόνια ακόμη) στις αγγλοσαξωνικές χώρες, στη Γαλλία, στην Ιταλία και αλλού. O Han Bennink από την Ολλανδία, ο Misha Mengelberg Ολλανδός μεγαλωμένος στην Ουκρανία και ο John Tchicai Δανός μιγάδας.
Προφανώς και δεν μπαίνουν όρια καταγωγής, χρωμάτων, ακόμα και ιδεών αν θες, σε like minded καλλιτέχνες αλλά οι παρουσίες τους και οι διαδρομές τους αποτελούν μια από τις ψυχοτροπικές ουσίες των πρωτοπόρων της αντικουλτούρας. Δεν γράφω εδώ για να αναλύσω κριτικά όσο και μουσικά τι θα ακούσεις σε αυτό το άλμπουμ. Προσπαθώ να ρίξω φως στις υπόγειες διαδρομές και ενότητες που έφεραν ένα σωρό ανθρώπους να λειτουργήσουν ριζοσπαστικά και να φτιάξουν ενότητες που διέλυαν σύνορα και προϋπάρχουσες παραστάσεις.
Ενότητες γραφής, ήχων, εικόνων, έκφρασης. Δημιουργίες που εγκόλπωσαν όλα όσα αγαπούσε να σιχαίνεται και να το φωνάζει η υπαρκτή δομή του κόσμου. Ακόμα περισσότερο ενθουσιάζομαι, συγκινούμαι, καβλώνω να συναντώ τους διαφορετικούς τρόπους έκφρασης της προσπάθειας για την ολοκληρωτική απελευθέρωση, ατομική και συλλογική.
Ίσως αυτό να ήταν η αντικουλτούρα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου