Rondos: a d.i.y. statement

"a black & white satement/destroy the entertaiment
graffiti and aerosols/art in revolution calls"


Ακούγοντας τη μουσική των Rondos, διαβάζοντας το πανέμορφο-με αισθητική d.i.y. εκτύπωσης-μπαίνεις για το καλά στο κόσμο των καταλήψεων, του d.i.y. και της πολιτικοποίησης στο Ρότερνταμ από το 1978 έως το 1981. Διαβαζοντας το, οι μνήμες και οι καταγραφές μπλέκονται με τα τραγούδια και σε μια βροχερή χειμωνιάτικη μέρα όπως αυτή βρίσκεσαι στα νότια της Ολλανδίας σε μια εποχή που το πανκ παρέμενε επικίνδυνο μέσα στα πλαίσια μιας επιθετικής αντικουλτούρας.

Βαριέμαι, αλλά και δεν έχω τίποτα το ουσιαστικό να προσθέσω, στην κουβέντα-ανάλυση για το τι ήταν αυτό (ή αυτά γιατί ήταν πολλά) που έκανε τη διάδραση του πανκ με την κοινωνική πραγματικότητα της αμφισβήτησης της κανονικότητας-μέσω της ξεκάθαρης επιλογής της συλλογικοποίησης-τόσο ερωτική αλλά και τόσο πηγαία αληθινή. Πιθανότατα, σκέφτομαι μόλις τώρα, η ανάμειξη τέχνης και ζωής μαζί με τη διάθεση του συλλογικού πάνω απ' το ατομικό, να προκαλούσαν αυτή τη διάθεση της ευτυχίας του "κάτι συμβαίνει εδώ"

Μέσα σε αυτή τη συλλογή βρήκα την αποτίμηση του χωρίς, πολύ σημαντικό, πικρίες, σπόντες και κακίες. Εξίσου σημαντικό αυτό μια και όσοι έχουμε αναμιχθεί σε συλλογικά εγχειρήματα ξέρουμε πόσο εύκολα, με το σταμάτημα ή την κατάρρευση τους, όλο αυτό καταλήγει σε εγωιστικές έχθρες και ανεξάντλητες πικρίες.

Θα βρεις το μοναδικό full album που κυκλοφόρησαν, το Red Attack, μαζί με όλα τους τα σινγκλάκια. Αξίζει. Μόνο αγόρασε το από κάποιον ανεξάρτητο, όπως από εδώ.

ZU : This is hardcore

"Gimmie, gimmie, gimmie
gimmie some more,
gimmie, gimmie, gimmie,
don't ask what's for"

Το θυμάσαι αυτό το τετράστιχο; Ναι, πως δεν το θυμάσαι. Η ώριμη εφηβεία μου σημαδεύτηκε από τη φωνή του Henry Rollins, από τους Black Flag, την SST  με τους Husker Du και το hardcore. Και κάμποσους ακόμη. Μην γελάς καθόλου, το hardcore ήταν πάντα μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Όσο σοβαρή είναι ο χορός, η κίνηση, η ένταση, η εκτόνωση. Το hardcore αποτελούσε και για 'μένα έναν ζωτικό χώρο απελευθέρωσης από τη δυστοπική εφηβεία των πανελληνίων και του στρατού. Όλη αυτή τη χυδαία κανονικότητα.

Καθώς έφτανα στο Αν-για να μπω μέσα μετά από καιρό-αναλογιζόμουν όλες αυτές τις μουσικές στις οποίες έκανα βουτιά εδώ και πολλά χρόνια. Αποκυρήσοντας, εν μέρει, το παρελθόν. Στα μάτια μιας προόδου, ενός προχωρήματος ίσως, μιας κάποιας ωρίμανσης. Ο ψυχισμός, όμως, είναι μια ύπουλη παγίδα, ένας απρόβλεπτος κολλητός που σου επιφυλάσσει εκπλήξεις. Γιατί, πραγματικά, δεν ήξερα τι ήταν αυτό που με έσπρωξε να πληρώσω το εισιτήριο για να δω τους ZU. Φαν δεν με λες. Το μαυσωλείο ροκ μανιέρας και πανκ βαρεμάρας που ονομάζεται Αν δεν αποτελεί και ελκυστικό τόπο κατάληξης για τα βράδια μου. Οπότε;

Η παρουσία του μπασίστα των ZU, Massimo Pupilo, σε διάφορα contemporary σχήματα που γεφυρώνουν τα χάσματα μεταξύ free jazz, noise, πειραματισμού και hardcore ήταν μια αιτία, αλλά τα λεφτά δεν βγαίνουν απ' την τσέπη έτσι εύκολα ακόμη και από τρελούς σαν εμένα.  Αυτό που βαθιά μέσα μου έψαχνα, απαντήθηκε άμα τη εμφανίσει του Ιταλικού τρίο. Ένταση, πάθος, ενέργεια, απελευθερωτική περιδίνηση από τα έξω προς τα μέσα μας στην πιο όμορφη μοναξιά μας. Στον χώρο και τον τόπο που ο καθένας και η καθεμιά θεωρεί δικό του και δεν τον διαπραγματεύεται. Σε αυτόν της-έτσι τον φωνάζω εγώ τουλάχιστον-ελεύθερης έκφρασης. Βαρύτονο σαξόφωνο ως ένα σφυρί του Θορ στα αυτιά μας, ντραμς με την γιγαντιαίων διαστάσεων δύναμη και ενέργεια του grindcore, ηλεκτρικό μπάσο που ισορροπεί ανάμεσα στο θόρυβο και τη μεταλλική αιχμηρότητα του μπάσου του Brian Gibson των Lightning Bolt.

Τα πετάλια μπροστά τους, ένας πολύχρωμος φωτεινός κόσμος ηχητικού χάους. Όλα δουλεμένα μέσα από ώρες δουλειάς και σωματικού κάματου. Κατάφεραν να κερδίσουν το, αρχικά διερευνητικό, κοινό και να καταλήξουν μέσα σε έναν ντελίριο αγνού, πηγαίου χωρίς πολλές εξηγήσεις αυθορμητισμού. Άντε, γιατί πολλά είπα. Μία λέξη, hardcore, αυτό φτάνει. Και μη με ρωτάς για τι είναι.

Ο τρόμος μου μπροστά στο νόμο

Περπατώντας σε μια Αθήνα άδεια την ώρα που την επισκέπτεται ο επικεφαλής της, δήθεν, μεγαλύτερης Δημοκρατίας του πλανήτη. Συνεχώς βρίσκεται στο μυαλό μου, δεν λέει να φύγει, όχι ένας πατριώτης της πρώην μεγάλης ελπίδας για αλλαγές, αλλά ο Κάφκα. Το μαύρο του χιούμορ, συχνά ακατανόητο, αλλά τόσο δηλητηριώδες (θυμήσου εδώ ένα παλιότερο ποστ) φτάνει πάντα πρώτο στο μυαλό μου κάθε φορά που συνειδητοποιώ την ανελευθερία που βιώνω. Είμαι υπήκοος σε μια χώρα στην οποία όταν οι βασιλείς περνούν, εμείς οι πληβείοι πρέπει είτε να κλίνουμε το γόνυ με σεβασμό, είτε να αδειάζουμε τους δρόμους (με τη βία αν είναι απαραίτητο ) ώστε αυτοί να περνούν.

Μας τρομοκρατούν. Χρησιμοποιούν το φόβο και τη χυδαιότητα της τεχνολογίας ώστε στο τέλος να μεταμορφωθούμε όλοι μας στον ήρωα που τρέμει μπροστά στον άδικο νόμο. Και στο τέλος, γεμάτοι αλαζονική ειρωνεία να μας πουν, να υπονοήσουν έστω, πως ήταν απλά ο φόβος μας. Πως ο τρόμος μπροστά στο νόμο ήταν απλά ο τρόμος, πως αυτό τον φύλακα θα μπορούσαμε να τον έχουμε ποδοπατήσει, πως-τελικά-όλα βρίσκονται στα χέρια μας.

Θα 'θελα να τον ρωτήσω αυτό τον τυπάκο με το γωνιώδες πρόσωπο, αλήθεια βρίσκονται;

Αττίλιο

Όταν ξεκινούσε ο Αττίλιο με την τρομπέτα του, όλα τα χέρια σηκώνονταν, και όταν τελείωνε ο ήχος της τρομπέτας μία λέξη ακουγόταν. Ολυμπιακός. Στο παλιό Καραϊσκάκη. Μου φαίνεται αστείο, σαν μια ειρωνεία του χρόνου, αλλά την ίδια περίοδο, λίγους μήνες πριν από το θάνατο του Αττίλιο ένας άλλος θάνατος έβαζε τέλος στην παιδική μου ηλικία.
Και το παλιό Καραϊσκάκη, ο Ολυμπιακός, οι νίκες και οι ήττες, τα τσιμέντα, τα τουρνικέ, τα πέταλα ήταν κομμάτι της παιδική και εφηβικής μου ηλικίας, της πατρίδας μου.

Ανεξάρτητα από ηλικίες, απόψεις, συμπεριφορές και δεν ξερωγω τι άλλο, όταν ξεκινούσε ο Αττίλιο με την τρομπέτα του όλα τα χέρια σηκώνονταν. Και η κατάληξη πάντα η ίδια.

Είκοσι δύο χρόνια πέρασαν γλυκέ μου γάβρε, θρύλε των γηπέδων.

Εγώ ο Ντάνιελ Μπλέηκ

Πήγα να δω την τελευταία ταινία του σπουδαίου Ken Loach χωρίς να έχω διαβάσει τίποτα για αυτή .Περίμενα, όπως πάντα άλλωστε, να παρακολουθήσω κάτι καλό και είδα μια σπουδαία ταινία που σε αρπάζει από το γιακά από την αρχή μέχρι το τέλος.
Μα πως το κάνει, πως το καταφέρνει αυτό ο Loach; Πραγματικά δεν ξέρω και, πιθανότατα, δεν γνωρίζω γιατί ανήκει σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων που μιλούν την καλλιτεχνική τους γλώσσα με απόλυτη ειλικρίνεια και χωρίς δογματισμό.Όσοι από εμάς είμαστε έτσι και στην κανονική μας ζωή, ας σηκώσουμε το χέρι ψηλά. Εγώ, πάντως, όχι.
Έχοντας ως εκκίνηση το αγγλικό free cinema των 60's και κοινό παρονομαστή μια έντονη πολιτικοποίηση, η ματιά του Loach, σε όλες μα όλες τις ταινίες του, είναι αυτή της σημασίας στο απλό και καθημερινό. Είτε το υλικό του είναι ιστορικά γεγονότα, είτε οι καθημερινότητες των από κάτω στην Αγγλία μετά τη Θάτσερ, ο Άγγλος σκηνοθέτης κάνει το δύσκολο να φαίνεται εύκολο. Ασχολείται με τη μανία του αυτιστικού με τα απλά πράγματα και τα παρουσιάζει-ως εικόνες και, κυρίως, συναισθήματα-με τη φιλμική διάλεκτο του παρατηρητή που νοιάζεται.
Πως καταφέρνει να πετυχαίνει τόσο εντυπωσιακές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές του; Ούτε και σε αυτό έχω απάντηση. Πολύ πιθανό το όραμα του (αυτό το παλιομοδίτικο της εργατικής αριστεράς στην Αγγλία) να είναι τόσο σαφές ώστε η μείξη του, την ώρα της δημιουργίας των ταινιών του, να δημιουργεί σπινθήρες και φωτιές.
Άλλη μια μικρή, οριακά βαρετή για το σινεμά του blockbuster, καθημερινή ιστορία για τη Αγγλία του σήμερα αποτελεί το I, Daniel Blake.  Η  επιμονή του σκηνοθέτη στα ελάχιστα φωτεινά αλλά τόσο πραγματικά μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη σε σκηνές ανθολογίας, όπου οι εσωτερικές εντάσεις και αγωνίες των πρωταγωνιστών του μεταφέρονται αυτούσιες σε σένα το θεατή.
Μα, πως το καταφέρνει αυτό ο Ken Loach; Δεν ξέρω και η μόνη απάντηση που έχω είναι να σε παραπέμψω στις ταινίες του και στο I, Daniel Blake.

Τα κολάζ των Position Normal

Η ιδέα ήταν ξαφνική και δυσκολεύομαι να εντοπίσω τις απαρχές της-υποθέτω κάπου στα βάθη του μυαλού μου και της μνήμης μου, κάποιο μικρό λαμπάκι άναψε, έτσι χωρίς λόγο και καθόλου τυχαία.
Το μυστήριο έχει πάντα ενδιαφέρον αν και πλέον στον διαδικτυακό κόσμο του 2016 έχει μειωθεί δραματικά η γοητεία του. Οπότε από την αρχή να σημειώσω πως πίσω από το-πανέμορφα συνηθισμένο και καθημερινό-όνομα Position Normal (για το οποίο εδώ θα βρεις οτιδήποτε χρειάζεσαι)  βρίσκεται ένας άνθρωπος, Άγγλος στην καταγωγή, μόνιμος κάτοικος Σουηδίας πλέον, ο Chris Bailiff.

'Ηρθα σε επαφή με τη μουσική του κάποια χρόνια πριν. Ως εικόνα αρχικά με τράβηξε η α λα Residents κρυπτική αντιμετώπιση της εικόνας του (πάντα μια εικόνα  δεν μας ελκύει πρώτα; Έστω αυτή που δημιουργούμε εμείς στο νου μας). Όλα έμοιαζαν πολύ φυσιολογικά αμέσως μετά από αυτό. Η επικοινωνία μαζί του, η μηδενική επιτήδευση και ποζεριά του, η έντονη δυναμική που απόκτησαν μέσα μου οι ηχογραφήσεις του. Σαν κομμάτια ενός παζλ, υπαρκτού από την αρχή, που δεν ήξερα πως έλειπαν και έφτασαν από μόνα τους να το συμπληρώσουν.

Αισθάνθηκα μια ζεστασιά, πως μια απόλυτα  και απροκάλυπτα οικεία πραγματικότητα δημιουργούνταν πίσω από τις ηχογραφήσεις του. Δεν μπορώ πλήρως να το εκλογικεύσω και να το βάλω σε μια σειρά. Όπως οι φράσεις του Flaubert και η ποιητική πρόζα του Kerouac, τα τραγούδια του Monk και του Mingus (προσοχή: οι αναλογίες που βρίσκω είναι εντελώς προσωπικές), οι κραυγές της Nina Simone, κάθε λεπτομέρεια κατακάθισε μέσα μου σαν τη νικοτίνη και δεν θέλησε ποτέ να βγει. Γι' αυτό και η επαναφορά της συναισθηματικής μνήμης που ανέφερα προηγουμένως.

Ίσως να ήταν και το κολάζ των ήχων που ακούει στο όνομα Position Normal. Επέμεινα σε αυτό στις ερωτήσεις που έστειλα στον Chris και τις οποίες θα βρεις απαντημένες πιο κάτω. Ο ίδιος, όπως ήταν φυσικό, ούτε δικαιολόγησε, ούτε και έδωσε τις απαντήσεις που οι ερωτήσεις μου ανέμεναν...
Ο καθένας έχει τη δική του πραγματικότητα και, τελικά, αυτό είναι και το ομορφότερο-ειδικά όταν αυτή σκιτσάρεται με σκοπό την ελεύθερη έκφραση.


-Το όνομα Position Normal είναι ένα όχημα που πλέον δεν υπάρχει; Έχουν περάσει χρόνια από την τελευταία φορά που κυκλοφόρησες κάτι. Τι σήμαινε για 'σένα το όνομα αυτό; Προσωπική έκφραση; Ελευθερία; Σε ΄μένα η μουσική σου ήταν πάντα ένα κολάζ ήχων. Συμφωνείς; Πιστεύεις πως ανήκεις και εσύ σε μια σειρά καλλιτεχνών που χρησιμοποίησαν το κολάζ  ξεκινώντας από τους πρώτους dada καλλιτέχνες;

Φτιάχνω μουσική, σχεδόν, από πάντα ακόμα και όταν δεν κυκλοφορούσα, για χρόνια, οτιδήποτε. Γνώρισα τη γυναίκα μου λόγω της μουσικής και τώρα έχουμε ένα παιδάκι, οπότε, νομίζω, πως έχω γνωρίσει κάποια επιτυχία. Αλλά θα χρειαστεί ένας ψυχίατρος για να αναλύσει το γιατί δεν με ενδιέφερε ποτέ να κυκλοφορώ τη μουσική μου συχνότερα. Περισσότερο με ενδιαφέρει η ίδια η διαδικασία της δημιουργίας, αυτό είναι το πιο σημαντικό.
Η λέξη ελευθερία, από μόνη της, είναι κάτι. Όταν ξεκίνησα να δημιουργώ ήχους ήμουν τόσο σίγουρος πως αυτός ήταν ένας τρόπος να δημιουργώ έναν απόλυτα προσωπικό χώρο. Είχα τον έλεγχο σε, τουλάχιστον, ένα πράγμα στη ζωή μου, μπορούσα να συγκεντρωθώ σε αυτό και να χαλαρώσω ταυτόχρονα. Αποτελούσε τη διαφυγή μου. Παίρνοντας ηχητικά samples από το ραδιόφωνο, για παράδειγμα, ήταν ο τρόπος μου ν' απλώνω το χέρι μου στον πραγματικό κόσμο και αργότερα να ανακαλύψω πως αυτός ήταν, από μόνος του, αρκετά παράξενος και πως εγώ είχα το δικαίωμα να γελάω με αυτό. Αργότερα, όμως, τα πράγματα άλλαξαν και μέσω αυτής της απόλυτα προσωπικής και μοναχικής  διαδικασίας άρχισα να έρχομαι σε επαφή με άλλους ανθρώπους. Όλο αυτό απέδωσε με τον τρόπο του.
Το περιορισμένο μου μπάτζετ καθόρισε και την καλλιτεχνική μου προσέγγιση. Ήμουν τόσο ενθουσιασμένος με το ότι υπήρχαν πολλοί τρόποι να δημιουργώ τη μουσική μου, ώστε η ίδια αυτή η διαδικασία ήταν το σημαντικότερο. Δεν είχα κανένα αρχικό κόνσεπτ εκτός από την επιθυμία μου να κάνω μουσική όσο και περιορισμένα μέσα και αν διέθετα. Το κολάζ ήρθε μετά.  Αλλά ήρθε μαζί με το να τραγουδώ, να παίζω κάποια όργανα, να χτυπάω κάποια κρουστά, να αυτοσχεδιάζω. Προσωπικά το έβλεπα πάντα ως σύνθεση. Έβρισκα μια μικρή πλαστική τσάντα και τη χρησιμοποιούσα ως τύμπανο γιατί έμοιαζε ο ήχος. Δεν σκεφτόμουν πως, ναι, τώρα δημιουργώ ένα κολάζ. Μετά από λίγο άρχισε να με ενδιαφέρει πολύ η σύμπραξη πολλών και διαφορετικών πραγμάτων σε ένα τελικό αποτέλεσμα. Έτσι λειτουργούσα και, ακόμη, λειτουργώ.

-Προσωπικά είμαι μεγάλος φαν του κολάζ-ηχητικά αλλά και στα εικαστικά. Οι ζωές, μου φαίνεται, πως μοιάζουν αρκετά με αυτή την καλλιτεχνική πρακτική. Αλληγορικά ζωές μας είναι ένα  γρήγορο κολάζ στιγμών. Στιγμές χαράς, λύπης, πόνου, γέλιου. Αποτελεί η μουσική σου μια αντανάκλαση-σε κάποιο ποσοστό έστω-όλων των παραπάνω;

Η απάντηση είναι καταφατική σε όλα τα παραπάνω. Αλλά δεν πιστεύω πως παίρνω σε κομμάτια διαφορετικές στιγμές και κόβοντας και ράβοντας τους δίνω ένα άλλο νόημα. Γι' αυτό και η λέξη κολάζ δεν σημαίνει τόσα πολλά σε εμένα προσωπικά. ίσως να έχω μια λάθος αντίληψη για την πρακτική αλλά αισθάνομαι πως βάζει σε κάποιο καλούπι την καλλιτεχνική διαδικασία. Το κολάζ, όπως και οι συνθέσεις αλλά και σε οτιδήποτε βρίσκεις γύρω σου, βάζεις μέρος του εαυτού σου στη διαδικασία, είναι όλα αποδεκτά και, πολύ συχνά φέρνουν αναπάντεχα αποτελέσματα. Να ακούς τι θα συμβεί όταν δεν έχεις τον απόλυτο έλεγχο και προκύπτουν ήχοι χωρίς να το περιμένεις. Έτσι, κατά κάποιο τρόπο, ξεχνώ κάθε αρχική μου πρόθεση ή έστω το σημείο εκκίνησης μου. Τότε είναι που όλο αυτό ακούγεται σαν να μην είμαι εγώ και να μην μπορώ να το αναγνωρίσω. Υπάρχει ο τρόπος να αλλάζεις τους ήχους που παράγεις και μετά να τους ακούς ξανά, για πρώτη φορά. Τότε είναι που είμαι περισσότερο χαρούμενος από ποτέ.

-Έχεις μελλοντικά σχέδια για το όνομα Position Normal;

Το τέταρτο μου άλμπουμ είναι, σχεδόν, έτοιμο και δεν ξέρω τι να το κάνω (...)