Ο τουρισμός είναι μια ανοιχτή πληγή για τους πολλούς και μια πηγή κέρδους για λίγους. Ισοπεδώνει παραδόσεις, ιστορίες, προσωπικές και συλλογικές, κάτω από μια μονόχνοτη διχρωμία. Όπως το μπλε του Αιγαίου και το λευκό του ασβέστη ένα πράμα. Εξισώνει διαφορετικές ιστορικές διαδρομές σε ξεχωριστούς τόπους διυλίζοντας τα μέσω του κέρδους.
Εξανδραποδίζει διάφορα τοπία, αλλάζοντας το χαρακτήρα τους, από την ελληνική γεωγραφία, εκμεταλλευόμενος την εγκατάλειψη από αυτούς που μέσα στο χρόνο τα δούλεψαν δίνοντας τους τη μορφή του ιδρώτα τους. Αντιμετωπίζει τη φύση και τα ζωντανά της πλάσματα σαν κάδρο κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας, υποτακτικούς συνομιλητές της και μόνο. Παίζει μπάλα μόνος του, όμως, μια και στην πλειοψηφία της ελληνικής επαρχίας η ανθρώπινη παρουσία αφορά παρελθοντικούς χρόνους και όχι το σήμερα.
Το μικρό νησί της Τήλου, με την τύχη και την ατυχία της μεγάλης απόστασης από τον Πειραιά, τόπος μεταναστών εδώ και δεκαετίες, είναι τυπικό παράδειγμα των παραπάνω. Μινιμαλιστικά πέτρινα τοπία που μαρτυρούν την έντονη ανθρώπινη παρουσία στο πρόσφατο παρελθόν, με την εγκατάλειψη να καλοδέχεται τα ημιάγρια κατσίκια τα οποία καταλαμβάνουν απ' άκρη σε άκρη το νησί κυκλοφoρώντας, τουλάχιστον αυτά, ελεύθερα.
Και, όμως, ένα μικρό θαύμα βρίσκεται στα όρια του νησιού και περιμένει χρόνια να αναδειχθεί. Σε αυτό το μέρος μέχρι μόλις τέσσερις χιλιάδες χρόνια πριν ζούσαν νάνοι ελέφαντες, οι τελευταίοι της Ευρώπης. Η ιστορία τους, οι μυθιστορηματικοί τρόποι που έφτασαν μέχρι εκεί (από ξηρά και θάλασσα), η μοναδικότητα του φαινομένου, η συγκίνηση-αν θες-πως αυτά τα εξαιρετικά πλάσματα δεν υπήρξαν κάτοικοι μόνο της σαβάνας, άλλα έζησαν εδώ δίπλα μας, δεν αποτελούν εχέγγυα ώστε όλα τα παραπάνω να αναδειχθούν.
Οι εργασίες στο σπήλαιο που βρέθηκαν τα απολιθώματα συνεχώς διακόπτονται και ξεκινούν και πάλι. Το νέο μουσείο δεν έχει ανοίξει, και λιγοστά, μόνο, από τα ευρήματα στριμώχνονται σε μια μίζερη παλιά αίθουσα του Δήμου χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό. Τρεις δεκαετίες τώρα.
Προφανώς όλη αυτή η ζωντανή ιστορία του νησιού δεν αξιολογείται ως ισάξια μπροστά στον κάθε νέο τάφο του μεγάλου στρατηλάτη Αλέξανδρου και συνθλίβεται απέναντι σε κάθε νέο παραμύθι εθνικής ανάτασης και αφήγησης.
Δεν επιθυμώ να μπω σε μια βλαχοδημαρχιακή λογική για το πως "αυτά μόνο στην Ελλάδα γίνονται". Γίνονται παντού. Είναι ο καπιταλισμός και οι εθνικές συστημικές αφηγήσεις. Είναι πως αξίζει μόνο ότι μπορεί να λειτουργήσει άμεσα στη χρηματιστηριακή αγορά του τουρισμού και στην πηγάδα του σωβινισμού. Η γνώση, η μνήμη και η ζωντανή λαογραφία για τους πολλούς αποτελούν εχθρικές σημασίες μπροστά στο κέρδος και στη διατήρηση ενός στάτους κβο.
Όλοι όσοι λέμε κάτι διαφορετικό πρέπει-κάθε φορά-να αποδεικνύουμε πως δεν είμαστε, εκτός τόπου και χρόνου, ελέφαντες γραφικότητας. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση είμαι με τους ελέφαντες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου