Γράφοντας για τρίτη συνεχόμενη μέρα, αυτό το μπλογκ πλησιάζει ακόμη περισσότερο προς το ημερολόγιο απ' όσο, ίσως, αντέχω. Από την άλλη αυτό ακριβώς αναφέρω λίγο παραπάνω. Το αναφαίρετο δικαίωμα μου να γράφω ότι θέλω και όπως το θέλω, με γλυτώνει από το χλευασμό και την ειρωνεία πως τώρα, στα τριάντα εφτά μου χρόνια πια, διάβασα για πρώτη φορά το Περί Ηρώων και Τάφων του Ερνέστο Σάμπατο. Ναι, ο ελιτιστής εαυτός μου δεν έχει λυπηθεί πολλούς και πολλές σε ανάλογες παραλείψεις, και τους έχει ραπίσει πνευματικά χωρίς κανένα έλεος.
Αλλά είπαμε, ημερολόγιο μου είναι ότι θέλω γράφω.
Το προπέρσινο καλοκαίρι ήταν αυτό του Θουκυδίδη, το περσινό του Πύνσον (άλλο ένα) και της Ζυράνας Ζατέλη, το φετινό του Σάμπατο. Πόσο θαυμάσια είναι αυτή η κλοπή ευφυίας και σοφίας που ονομάζουμε ανάγνωση! Γεμίζουμε σαν άλλα μπαλόνια πνευματικής τροφής από τον πνευματικό κάματο άλλων, πολλές φορές τους κλέβουμε κατακρεουργώντας όσα θα ήθελαν να πουν, άλλες γινόμαστε εμείς πλουσιότεροι κατακτώντας, αρχικά νέες κορφές σκέψης μέχρι, κάποτε, να πατήσουμε γερά στα δικά μας πόδια. Ώς τότε, όμως, τους έχουμε απαλλοτριώσει με κάθε δυνατό και καλοπροαίρετο τρόπο.
Διαβάζοντας, ρουφώντας και αναμασώντας τις γραμμές του Περί Ηρώων και Τάφων σε μια αργή απολαυστική διαδρομή θαυμασμού και ευχάριστη θλίψης μου έρχονταν συνεχώς στο μυαλό εκείνος ο χαρακτηρισμός που, όπως κάθε ταμπέλα, μίσησα από μικρός όταν πρωτοδιάβασα το μεγάλο Μάρκες Ο μαγικός ρεαλισμός των λατίνων συγγραφέων ο οποίος, διαβάζοντας όλο και περισσότερους, έχει πλέον μετατραπεί-ας μου επιτραπεί να έχω μια δική μου γνώμη σε αυτό-σε μια, ασυνείδητη ή όχι, προσπάθεια, να μιλήσουν για τη Λατινική Αμερική και τα δεινά της. Μπόρχες, Γκαλεάνο, Φουέντες, και κάμποσοι ακόμη μιλούν και γράφουν με την αγάπη του σoβινιστή απέχοντας παρασάγγας από κάθε τέτοια ενοχλητική ομοιότητα. Απλά αγαπούν. Τον τόπο που γεννήθηκαν, τα παιδικά τους χρόνια (ίσως τα μόνα πραγματικά ονειρικά μας χρόνια;), τους ανθρώπους ( και, ναι, κυρίως τους φτωχούς και απλούς) και τη φύση.
Αυτή την αγάπη βρήκα στο Σάμπατο, σε τόσο μεγάλο βαθμό που σκέπασε το μυαλό μου και ζέστανε την καρδιά μου. Γράφοντας για μια καθημερινή ιστορία αγάπης, έρωτα και πάθους με όλες τις κορυφώσεις και τα βάραθρα της, παρέμβαλε περιστατικά πλούσιας φαντασίας αλλά και ιστορίας από το γενέθλιο τόπο του, τη χώρα των ονείρων και για πολλούς από εμάς τους Ευρωπαίους, την Αργεντινή. Δημιουργεί, έτσι, πολλές πραγματικότητες παράλληλες, αλληλοσυγκρουόμενες αλλά και εφαπτόμενες, με μοναδική διάθεση να τονίσει τη σημαντικότητα όλων και την ευτυχία της απλότητας. Τα πράγματα και οι καταστάσεις είναι αυτές που είναι και ομορφαίνουν όταν αγωνίζεσαι και ποθείς να τα ζεις και, ενίοτε, να τα αλλάζεις.
Μου προκαλεί τεράστια ερωτηματικά πως στον ριζοσπαστικό και, ιδιαίτερα, στον αναρχικό χώρο αυτό το βιβλίο δεν είναι mega hit. Πέρα από τις προφανείς αναφορές που αναδεικνύουν τις γνώσεις και την ιδεολογική συμπάθεια του ουμανιστή συγγραφέα, το Περί Ηρώων και Τάφων συγκλονίζεται και φλέγεται από και για τους αγώνες των από κάτω. Απέναντι στην λίγο ελιτίστικη προσέγγιση του Φουέντες για τις επαναστάσεις στο Μεξικό, ο Σάμπατο δικαιολογεί και στηρίζει με όλα τα λογοτεχνικά του όπλα τις δύσκολες επιλογές και τις συνέπειες τους. Ο Σάμπατο μιλά για εμάς. Σέ ολόκληρη τη μακρά διάρκεια ανάγνωσης του βιβλίου ήταν δίπλα μου προσπαθώντας να μου ψιθυρίσει εκεί που σταματούσα και να με στηρίξει όταν απογοητευόμουν.
Έφτασα στο τέλος ασθμαίνοντας και πλήρης συναισθημάτων την ώρα που το Περί Ηρώων και Τάφων είχε μετατραπεί μέσα μου σε ένα μολύβι απόλαυσης, προβληματισμού και υπέρλαμπρης σοφίας. Έφτασε στο τέλος του (αν και η μεγάλη διαδρομή του στα έγκατα της συνείδησης μου ξεκινά τώρα) μέσα σε θορυβώδεις καταρράκτες συγκίνησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου