...we (don't) salute you...
Δανείστηκα επίτηδες τον τίτλο από το παλιό κλασικό album των AC/DC. Παρόλα τα ωραία τραγούδια που έχουν γράψει οι συγκεκριμένοι, το stadium rock του οποίου οι ίδιοι ήταν θιασώτες ( είναι πολλά τα λεφτά Angus...) και το οποίο άκμασε στα χρυσά (για τις δισκογραφικές βεβαίως-βεβαίως) χρόνια των 70's και 80's αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες του θανάτου του rock n' roll. Τα πρώτα σημάδια της ανίατης πια ασθένειας είχαν φανεί από τότε.
Σίγουρα,θα ρωτήσει κανείς, και τι έγινε ρε φίλε; Όλα έχουν την ακμή και την παρακμή τους.Δεν διαφωνώ. Μόνο που το rock n' roll, ως ζωτικό κομμάτι της τέχνης που ονομάζουμε μουσική δεν ήταν κάτι απλό.Αποτέλεσε, μαζί με άλλα "είδη" μουσικής που δεν είναι η ώρα να αναφέρω, θεμελιώδες κομμάτι της μεταπολεμικής αντικουλτούρας. Παράλληλα με την αλματώδη ανάπτυξη των μέσων επικοινωνίας ταξίδεψε σε ολόκληρο τον πλανήτη.Δημιούργησε κοινές συνισταμένες σε ανθρώπους που ζούσαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά. Από τη διαφορετικότητα του τρόπου ντυσίματος και των τόπων ψυχαγωγίας, μέχρι μια ολιστική και τελείως διαφορετική αντιμετώπιση του τρόπου ζωής.
Αντί-εξουσία, εναλλακτισμός, επαναστατικότητα, σεξουαλική ενέργεια: όλα αυτά και πολλά άλλα ήταν το ροκ.Και ήταν επικίνδυνο, ρε γαμώτο.Απέναντι σε κάθε είδους κατεστημένο, προσέλκυε όσους, ξεκάθαρα, ήταν ενάντιοι σε αυτό και άνοιξε δρόμους σε πολλούς που, πιθανότατα, δεν θα το τολμούσαν. Όλα τα παραπάνω είναι που χάθηκαν. Αυτό το κενό άφησε πίσω του ο υποβιβασμός του σε κάτι εύπεπτο, όχι μόνο οι μουσικές.Περί ορέξεως κολοκυθόπιτες άλλωστε.
Οι λόγοι; Πολλοί.
Μίλησα πιο πάνω για ακμή (που σίγουρα ήταν τα 60's αλλά και τα τέλη των 70's) και παρακμή.Αμέσως στο μυαλό μου ήρθε, όπως μας το μεταφέρει ο Θουκυδίδης, η δημηγορία των Κορινθίων όταν προσπαθούσαν (πετυχημένα αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία) να πείσουν τους Λακεδαιμόνιους για το ορθό της επίθεσης ενάντια στην Αθηναϊκή συμμαχία. Σε κάποια αποστροφή του λόγου τους λένε πως στην τέχνη, όπως και στη ζωή, το σύγχρονο πάντα επικρατεί του παλιού.Μας αρέσει, δεν μας αρέσει, κάποια στιγμή το ροκ πάλιωσε.
Φυσικά, το γεγονός αυτό δεν ήρθε από μόνο του. Καθώς τα χρόνια προχωρούσαν, προσωπικά θα το τοποθετούσα κάπου στις αρχές των 70's, ήταν πλέον πολύ φανερή η δυναμική του.Πωλήσεις,συναυλίες, μεγάλη δημοτικότητα ανθρώπων και τραγουδιών. Κάπου εκεί, όχι πως δεν υπήρχαν από πριν βέβαια, μπήκαν δυναμικά οι εταιρίες. Το χρήμα μιλάει, όπως έγραφε και ο Hobsbawm, και ο καπιταλισμός ως το πλέον προσαρμοστικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, έχει την ικανότητα να βγάζει από τη μύγα ξύγκι. Πόσο μάλλον από την παχιά αγελάδα που λεγόταν rock n' roll...
Το χρήμα,λοιπόν, τουλάχιστον στο maistream και τις παρυφές του, άλωσε τα πάντα αν εξαιρέσουμε ένα μικρό χρονικό διάστημα όπου το punk και τα ανατρεπτικά ήθη του λειτούργησε ως ανάχωμα στην επέλαση των εταιρικών χαρτογιακάδων.
Όταν η κυριαρχία των εταιριών εμπεδώθηκε, ο μόνος τρόπος ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης ήταν έξω από τις καθιερωμένες διόδους.Δεν με χαλάει καθόλου αυτό, το υποστηρίζω κιόλας, αλλά εδώ μιλώ με όρους μαζικότητας.
Η μαζικοποίηση του ιδιώματος το μετέτρεψε και σε περισσότερο συντηρητικό. Once the music leaves your head, it's allready compromised όπως έλεγε και ο Jack Brewer. Πόσο μάλλον όταν φτιάχνεται μουσική με μοναδικό σκοπό τις πωλήσεις, λέω εγώ. Το κέρδος και το εύκολο χρήμα μετέτρεψε πολλούς μουσικούς σε ηδονοβλεψίες της καλής ζωής ότι και αν αυτό σήμαινε...Σε ότι αφορά την καλλιτεχνική τους ύπαρξη, η μανιέρα, οι ευκολίες και η έλλειψη ανανέωσης (μια και η επιτυχία ερχόταν μέσω της επανάληψης των ίδιων μοτίβων και ουχί νέων) συντέλεσε στη δημιουργία διασκεδαστών κάτω από την ελεεινή ταμπέλα "ροκ καλλιτέχνης". Οι πραγματικοί καλλιτέχνες φυτοζωούσαν οικονομικά,κατ' επιλογή τους ή όχι, δημιουργώντας στο περιθώριο ως underground, εναλλακτικοί, παράξενοι, "ιδιοσυγκρασιακοί" (λες και η τέχνη μπορεί να είναι κάτι άλλο πέρα από την έκφραση της προσωπικής ιδιοσυγκρασίας του καθενός) και λοιπές αηδίες.
Το rock n' roll έζησε,άκμασε και κατά τα φαινόμενα πέθανε λόγω της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας μιας λέξης. Της διάδρασης. Διάδρασης καλλιτέχνη και ακροατή ,πομπού και δέκτη. Κατά κάποιο μαγικό τρόπο (τα εκφραστικά μου μέσα είναι ανεπαρκή να τον αναλύσουν), η συντηρητική στροφή των καλλιτεχνών συνοδεύτηκε από μια αντίστοιχη των ακροατών.
Κάποτε οι πειραματισμοί, γιατί τέτοιοι ήταν όσο και να μας φαίνονται συνηθισμένοι σήμερα, του Hendrix, των Beatles, των Led Zeppelin, για να αναφέρω μερικά τρανταχτά παραδείγματα, αγκαλιάζονταν από το κοινό.Πουλούσαν. Αποτελούσαν τη μια μεριά μιας διελκυστίνδας όπου και η άλλη μεριά, το κοινό, τραβούσε εξίσου δυνατά το σχοινί, πηγαίνοντας το έτσι, και οι δύο μεριές μαζί σε αχαρτογράφητους προορισμούς. Ίσως το παιχνίδι χάθηκε κάπου εκεί όταν άναψαν οι πρώτοι αναπτήρες για να ακουστεί μια μπαλάντα ( τι ηλίθιος όρος ανάλογος του "έντεχνο") σε κάποιο μεγάλο στάδιο...
Γιατί, όπως και να το κάνουμε, το rock n' roll δεν ήταν ποτέ του σαλονιού ή της αρένας.Ότι συνέβη στις αρένες όλου του κόσμου ήταν μια παρά φύση επέμβαση σε μια μουσική που ήταν πάντα του δρόμου.
Down on the street,τραγουδούσε ο Iggy στο Funhouse και εκεί ήταν που ανέπνεε το ροκ.Μέσα στο πέρασμα του χρόνου αυτό χάθηκε.
Θυμάμαι και πάλι τον Iggy όταν μιλούσε για το ποιοι αποτελούσαν το κοινό των Stooges.Άνθρωποι του δρόμου,αποτυχημένοι,φρικιά, αντιεξουσιαστές,πρεζάκια,απροσάρμοστοι,επαναστάτες και κάθε καρυδιάς καρύδι. Μόνο που όλοι οι παραπάνω δεν ήταν δυναμικό αγοραστικό κοινό,ούτε τρελαμένοι φραγκάτοι followers.Και όταν το ροκ του έχασε όλους αυτούς,αυτόματα έχασε κάθε φρέσκια πνοή στους πνεύμονες του.
Τετέλεσται.
Υ.Γ. Καθόλου δάκρυα πάνω απ' το πτώμα. Πειραματισμός,τζαζ,αυτοσχεδιασμός, noise, ηλεκτρονική, industrial και ότι άλλο θέλεις θα το βρεις στο μαγικό, ακόμα ελεύθερο, κόσμο του διαδικτύου. εκεί όπου χωρίς καμιά εταιρική νταβατζηλίδικη διαμεσολάβηση μιλάς απευθείας και ισότιμα με τον καλλιτέχνη, τον στηρίζεις και ευχαριστιέσαι.
Δανείστηκα επίτηδες τον τίτλο από το παλιό κλασικό album των AC/DC. Παρόλα τα ωραία τραγούδια που έχουν γράψει οι συγκεκριμένοι, το stadium rock του οποίου οι ίδιοι ήταν θιασώτες ( είναι πολλά τα λεφτά Angus...) και το οποίο άκμασε στα χρυσά (για τις δισκογραφικές βεβαίως-βεβαίως) χρόνια των 70's και 80's αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες του θανάτου του rock n' roll. Τα πρώτα σημάδια της ανίατης πια ασθένειας είχαν φανεί από τότε.
Σίγουρα,θα ρωτήσει κανείς, και τι έγινε ρε φίλε; Όλα έχουν την ακμή και την παρακμή τους.Δεν διαφωνώ. Μόνο που το rock n' roll, ως ζωτικό κομμάτι της τέχνης που ονομάζουμε μουσική δεν ήταν κάτι απλό.Αποτέλεσε, μαζί με άλλα "είδη" μουσικής που δεν είναι η ώρα να αναφέρω, θεμελιώδες κομμάτι της μεταπολεμικής αντικουλτούρας. Παράλληλα με την αλματώδη ανάπτυξη των μέσων επικοινωνίας ταξίδεψε σε ολόκληρο τον πλανήτη.Δημιούργησε κοινές συνισταμένες σε ανθρώπους που ζούσαν χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά. Από τη διαφορετικότητα του τρόπου ντυσίματος και των τόπων ψυχαγωγίας, μέχρι μια ολιστική και τελείως διαφορετική αντιμετώπιση του τρόπου ζωής.
Αντί-εξουσία, εναλλακτισμός, επαναστατικότητα, σεξουαλική ενέργεια: όλα αυτά και πολλά άλλα ήταν το ροκ.Και ήταν επικίνδυνο, ρε γαμώτο.Απέναντι σε κάθε είδους κατεστημένο, προσέλκυε όσους, ξεκάθαρα, ήταν ενάντιοι σε αυτό και άνοιξε δρόμους σε πολλούς που, πιθανότατα, δεν θα το τολμούσαν. Όλα τα παραπάνω είναι που χάθηκαν. Αυτό το κενό άφησε πίσω του ο υποβιβασμός του σε κάτι εύπεπτο, όχι μόνο οι μουσικές.Περί ορέξεως κολοκυθόπιτες άλλωστε.
Οι λόγοι; Πολλοί.
Μίλησα πιο πάνω για ακμή (που σίγουρα ήταν τα 60's αλλά και τα τέλη των 70's) και παρακμή.Αμέσως στο μυαλό μου ήρθε, όπως μας το μεταφέρει ο Θουκυδίδης, η δημηγορία των Κορινθίων όταν προσπαθούσαν (πετυχημένα αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία) να πείσουν τους Λακεδαιμόνιους για το ορθό της επίθεσης ενάντια στην Αθηναϊκή συμμαχία. Σε κάποια αποστροφή του λόγου τους λένε πως στην τέχνη, όπως και στη ζωή, το σύγχρονο πάντα επικρατεί του παλιού.Μας αρέσει, δεν μας αρέσει, κάποια στιγμή το ροκ πάλιωσε.
Φυσικά, το γεγονός αυτό δεν ήρθε από μόνο του. Καθώς τα χρόνια προχωρούσαν, προσωπικά θα το τοποθετούσα κάπου στις αρχές των 70's, ήταν πλέον πολύ φανερή η δυναμική του.Πωλήσεις,συναυλίες, μεγάλη δημοτικότητα ανθρώπων και τραγουδιών. Κάπου εκεί, όχι πως δεν υπήρχαν από πριν βέβαια, μπήκαν δυναμικά οι εταιρίες. Το χρήμα μιλάει, όπως έγραφε και ο Hobsbawm, και ο καπιταλισμός ως το πλέον προσαρμοστικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, έχει την ικανότητα να βγάζει από τη μύγα ξύγκι. Πόσο μάλλον από την παχιά αγελάδα που λεγόταν rock n' roll...
Το χρήμα,λοιπόν, τουλάχιστον στο maistream και τις παρυφές του, άλωσε τα πάντα αν εξαιρέσουμε ένα μικρό χρονικό διάστημα όπου το punk και τα ανατρεπτικά ήθη του λειτούργησε ως ανάχωμα στην επέλαση των εταιρικών χαρτογιακάδων.
Όταν η κυριαρχία των εταιριών εμπεδώθηκε, ο μόνος τρόπος ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης ήταν έξω από τις καθιερωμένες διόδους.Δεν με χαλάει καθόλου αυτό, το υποστηρίζω κιόλας, αλλά εδώ μιλώ με όρους μαζικότητας.
Κάποτε οι πειραματισμοί, γιατί τέτοιοι ήταν όσο και να μας φαίνονται συνηθισμένοι σήμερα, του Hendrix, των Beatles, των Led Zeppelin, για να αναφέρω μερικά τρανταχτά παραδείγματα, αγκαλιάζονταν από το κοινό.Πουλούσαν. Αποτελούσαν τη μια μεριά μιας διελκυστίνδας όπου και η άλλη μεριά, το κοινό, τραβούσε εξίσου δυνατά το σχοινί, πηγαίνοντας το έτσι, και οι δύο μεριές μαζί σε αχαρτογράφητους προορισμούς. Ίσως το παιχνίδι χάθηκε κάπου εκεί όταν άναψαν οι πρώτοι αναπτήρες για να ακουστεί μια μπαλάντα ( τι ηλίθιος όρος ανάλογος του "έντεχνο") σε κάποιο μεγάλο στάδιο...
Γιατί, όπως και να το κάνουμε, το rock n' roll δεν ήταν ποτέ του σαλονιού ή της αρένας.Ότι συνέβη στις αρένες όλου του κόσμου ήταν μια παρά φύση επέμβαση σε μια μουσική που ήταν πάντα του δρόμου.
Θυμάμαι και πάλι τον Iggy όταν μιλούσε για το ποιοι αποτελούσαν το κοινό των Stooges.Άνθρωποι του δρόμου,αποτυχημένοι,φρικιά, αντιεξουσιαστές,πρεζάκια,απροσάρμοστοι,επαναστάτες και κάθε καρυδιάς καρύδι. Μόνο που όλοι οι παραπάνω δεν ήταν δυναμικό αγοραστικό κοινό,ούτε τρελαμένοι φραγκάτοι followers.Και όταν το ροκ του έχασε όλους αυτούς,αυτόματα έχασε κάθε φρέσκια πνοή στους πνεύμονες του.
Τετέλεσται.
Υ.Γ. Καθόλου δάκρυα πάνω απ' το πτώμα. Πειραματισμός,τζαζ,αυτοσχεδιασμός, noise, ηλεκτρονική, industrial και ότι άλλο θέλεις θα το βρεις στο μαγικό, ακόμα ελεύθερο, κόσμο του διαδικτύου. εκεί όπου χωρίς καμιά εταιρική νταβατζηλίδικη διαμεσολάβηση μιλάς απευθείας και ισότιμα με τον καλλιτέχνη, τον στηρίζεις και ευχαριστιέσαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου